Türkiyədə tibb üzrə ən yaxşı universitetlər
Tibb ixtisası üzrə tədris dili
Türkiyədə tibb üzrə bakalavr təhsili
Tibb üzrə bakalavr proqramları
Bakalavr tibb təhsili üzrə proqramlarda keçirilən əsas dərslər
Türkiyədə tibb üzrə rezidentura təhsili
Diş həkimliyi üzrə rezidentura
Türkiyədə tibb təhsili almaq üçün tələblər
Türkiyədə tibb təhsili almaq üçün nə etməli?
Tibb ixtisasının iş perspektivləri
Tibb ixtisasının ortalama maaşı
Xaricdə Təhsillə bağlı ətraflı məlumat üçün bizə müraciət edin!
Türkiyədə tibb təhsili ilkin səviyyədə 6 il müddətindədir. Bu təhsilin ilk 3 ilində təməl fənnlər (anatomiya, fiziologiya, patologiya, farmakologiya və s.) tədris olunur. Sonrakı 2 ilində kliniki fənnlər (cərrahiyə, daxili xəstəliklər və s.) həm tədris olunur, həm də praktikada göstərilir. Sonuncu ildə isə tələbə müxtəlif xəstəxanalarda təcrübə keçərək həkimlik həyatına hazırlanır. Bu 6 ilin sonunda məzun olan şəxs ümumi sahə həkimi (tür. pratisyen hekim) olaraq fəaliyyət göstərə bilir. Qeyd edim ki, Türkiyə Cümhuriyyəti birbaşa olaraq məzun olan vətəndaşlarının müxtəlif xəstəxana və səhiyyə mərkəzlərinə təyinatlarını verir. Lakin bir qayda olaraq, bu, xarici vətəndaşlar üçün keçərli deyil.
Həkimlik sahəsi dünyanın tarix boyu ən hörmətli və qazanclı sahəsidir, elə bir insan ola bilməz ki o il ərzində heç vaxt həkimə müraciət etməsin. Ona görə də həkimlərə daim tələbat olmuşdur və olacaqdır (təbiiki savadlı həkimə). Çoxları inanır ki, tibb dərəcəsi sizi cərrah və ya ümumi praktikant kimi həyatla məhdudlaşdırır, lakin tibb dərəcəsi əslində çoxlu karyera imkanlarının qapısını açır. Bir çox insanlar ictimai səhiyyədə işləməyə davam edir və səhiyyə siyasətinin hazırlanmasında iştirak edirlər. İş həyatına daha tək bir yanaşmaya üstünlük verən digərləri, insan orqanizmi haqqında anlayışımızı daha da dərinləşdirməyə və xəstəliklərin müalicəsini aşkar etməyə kömək edərək, tibbi tədqiqatlarda işləyirlər. Bəziləri tibb təhsilini bitirir, digərləri isə hətta tibb dünyasından tamamilə uzaqlaşır və çox arzulanan tənqidi düşünmə bacarıqlarından digər iş sahələrində istifadə edirlər.
Tibbdə karyera imkanları hüdudsuzdur. Tibb dünyası daim dəyişir və uyğunlaşır və siz bütün həyatınızı bacarıqların artırılmasına sərf edəcəksiniz. Tibb dərəcənizin sonu təhsilinizin bitməsi demək deyil; tibb karyerası ömür boyu öyrənməyi əhatə edir, çünki tibb sahəsi zamanla və daimi yeni kəşflərlə dəyişir.
Türkiyədə tibb təhsili verən ən yaxşı universitetlər (ən qabaqcıl və ən keyfiyyətli tədris)
Hacettepe Universiteti – Ümumiyyətlə, Hacettepe Üniversitesi Türkiyə universitetləri siyahısında ən birinci sıralardan birini layiqincə tutmaqdadır. 1963-cü ildə Hacettepe Universitetinin Tibb Fakültəsinin yaradılmasından əvvəl Ankarada Uşaq Bölməsi yaradılmışdır və həmin fakültədə təhsil klinikadan əvvəlki və kliniki illərini qısaldan bir mövzuda bir çox sahənin əhatə dairəsini birləşdirmişdir. Nəticədə, indi də Hacettepe tibb təhsili və tədrisi üzrə liderliyini qoruyub saxlamaqdadır.
İstanbul Universiteti – İstanbul Universitetinin Tibb Fakültəsi Türkiyənin 1453-cü ilə aid ilk tibb fakültəsi hesab edilir. Amma o, 1827-ci ilə qədər tam təsis edilməmişdir. Hal-hazırda isə ən müasir texnologiyalarla tibb təhsilini təqdim edən universitet olaraq xüsusilə seçilir.
Ankara Universiteti – 1945-ci ildə bu universitetdə Ankara Tibb Fakültəsi yaradılıb. İstanbul Universitetinin Tibb Fakültəsi Türkiyənin ilk tibb fakültəsi olduğu kimi Ankara Universiteti də paytaxtda tikilən ilk və ən qabaqcıl tibb fakültəsi statusunu qazanıb. Hətta fakültədə bir müddət sonra tədrisin ingilis dilinə keçməsi (yəni ingilisdilli proqrama start verilməsi) beynəlxalq səviyyədə uğurla fəaliyyət göstərə biləcək məzunların yetişməsində rol oynamışdır.
Bu universitetlərlə yanaşı Ege Universiteti ve Dokuz Eylül Universiteti ən yaxşı tibb fakültələri ilə ön sıralardır. Nəzərə alınmalı məqam odur ki, əcnəbi tələbələr tibb təhsili üçün bu universitetlərə müraciət edərkən türk dilini yaxşı bilməlidirlər.
Türkiyədə tibb ixtisası ya türk, ya da ingilis dilində tədris olunur. İngilis dilində təhsil almaq istəyən tələbələr IELTS və ya TOEFL; türk dilində təhsil almaq istəyən tələbələr isə TÖMER (TYS) imtahanını verməlidirlər.
Türkiyə dövləti təhsil sahəsində xüsusilədə tibb təhsili sahəsində xeyli inkişaf etmişdir və bu ixtisaslarda təhsil almaq istəyən tələbələrin sayıda günü-gündən artmaqdadır. Tibb təhsilinin davam etmə müddəti 6 ildir/ Türkiyə dövlətini tibb təhsilində digər ölkələrdən fərqləndirən əsas üstünlüyü tələbələrin birinci kursdan etibarən praktikalara cəlb olunması və ancaq ixtisasyönümlü fənnlərin tədris olunmasıdır. Bütün tədris olunan fənlər bir-biri ilə bağlı olduğundan dolayı, tələbə hər hansı bir fənndən kəsildiyi zaman həmin kursu təkrar oxumalı olacaqdır. Buna görədə tələbələr çalışmalıdırlar ki, heç bir fənndən akademik borcu yaranmasın. Həmçinin Türkiyə dövlətində Ankara, Hacettepe, İstanbul (Cerrahpaşa) kimi nüfuzlu universitetlərində tibb ixtisasında təhsil almaq istəyən tələbələr biilməlidir ki, həmin universitetlərdə tədris yalnız ingilis dilində təşkil olunur. Bu universitetlərdə diş həkimliyi ixtisası isə türk dilindədir.
| Universitet | Reytinqi | Təhsil haqqı (illik) | Şəhər | Dövlət/Özəl | Azərbaycanda tanınır? |
| Istanbul Universiteti | 711-720 | $5,000 | Istanbul | Dövlət | Bəli |
| Hacettepe Universiteti | 554 | $10,000 | Ankara | Dövlət | Bəli |
| Ankara Universiteti | 901-950 | $4,000 | Ankara | Dövlət | Bəli |
| Gazi Universiteti | 1001-1200 | $4,000 | Ankara | Dövlət | Bəli |
| Ege Universiteti | 1151 | $3,500 | Izmir | Dövlət | Bəli |
| Marmara Universiteti | 992 | $4,000 | Istanbul | Dövlət | Bəli |
| Acibadem Universiteti | 1501+ | $30,000 | Istanbul | Özəl | Bəli |
| Koc Universiteti | 1861 | $25,600 | Istanbul | Özəl | Bəli |
Mənbə: https://www.usnews.com/education/best-global-universities/turkey/clinical-medicine
| Universitet | Təhsil haqqı (illik) | Müddəti | Müraciət tarixləri |
| Istanbul Universiteti | $5,000 – $10,000 | 6 il | İyul – avqust |
| Hacettepe Universiteti | $4,000 – $8,000 | 6 il | iyun |
| Ankara Universiteti | $4,000 – $8,000 | 6 il | İyul – avqust |
| Gazi Universiteti | $4,000 – $7,000 | 6 il | İyul – avqust |
| Ege Universiteti | $3,500 – $6,500 | 6 il | İyul – avqust |
| Marmara Universiteti | $4,000 – $7,000 | 6 il | İyul – avqust |
| Acibadem Universiteti | $10,000 – $15,000 | 6 il | Fevral – avqust |
| Yeditepe Universiteti | $30,000 | 6 il | Fevral – avqust |
Bakalavr tibb təhsili proqramlarında əsas kurslara adətən aşağıdakılar daxildir:
Türkiyədə rezidentura təhsili almaq üçün məşhur TUS imtahanındam keçmək lazımdır. TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) – Türkiyə Cümhuriyyəti ÖSYM tərəfindən təsis edilmiş, tibb universitetini bitirən həkimlərin universitet və elmi-tədqiqat xəstəxanalarında ixtisas artırması və ya ixtisas dəyişməsi üçün həyata keçirilən imtahandır. İmtahan nəzəri və praktiki fənn suallarından ibarət olub iki mərhələdə keçirilir. Eyni zamanda bu imtahana girən həkimlərdən xarici dil səviyyəsini göstərən sertifikatlarının olması da tələb olunur. Bu imtahanı uğurla keçən həkimlər tibbi təhsilin ”uzmanlık eğitimi” (ustad dərəcəsi) mərhələsinə başlayaraq seçdiyi ixtisasa müvafiq olaraq 4 və ya 5 illik təhsil aldıqdan sonra ”Uzman Doktor” adını almış olurlar. Bu da həmin həkimə əldə etdiyi elmi səviyyəyə görə uyğun ixtisas üzrə hər hansı bir klinikada xəstələrin müstəqil müalicəsi hüququ qazandırmış olur.
Nə qədər çətin və əziyyətli görünsə də TUS Türkiyədə elmi və praktiki səviyyəsini artırmaq istəyən, real hədəfi olan həkimlərin qarşısında duran bir imtahandır. Bu yol planlı bir şəkildə hazırlaşan həkimlər üçün imkansız və əlçatmaz deyil. Müəyyən prinsiplərə əməl etməklə, düzgün şəkildə və doğru elmi qaynaqlardan hazırlaşmaqla bu maneəni rahat bir şəkildə dəf edə bilərsiniz.
TUS və STS imtahan nəticələrinin təsdiqi üçün sənədlərin YÖK-ə təqdim edilməsi şərtdir. Tələb olunan sənədlər diplom, xarici pasport, attestat və ortalama qiymət vərəqəsidir. Bu sənədlər müvafiq qurumlar tərəfindən təsdiq olunduqdan sonra YÖK-ə təqdim edilməlidir. YÖK təqdim olunan sənədləri yoxlayıb araşdırma apardıqdan sonra, rəsmi təsdiq məktbunu qeyd olunan ünvana göndərir.
TUS (Tıpda Uzmanlık Sınavı) Türkiyədə tibbi uzmanlıq dərəcəsini almaq üçün keçirilən imtahandır. Sənədləşmə prosesi, STS, Tıp dil (YÖK DİL və ya YDS), təcrübə mərhələlərini uğurla keçən həkim bu imtahanda iştirak hüququ qazanır. İmtahan ildə 2 dəfə, fevral və avqustda keçirilir. TUS imtahanda ilk dəfə iştirak edəcək həkimlər üçün yalnız Ankara, təkrar iştirak edənlər üçün isə İstanbul, Ankara, İzmir şəhərlərində baş tutur.
Digərlərində olduğu kimi, TUS-da da imtahandan əvvəl qeydiyyatın aparılması mütləqdir. İmtahan qeydiyyatı “YU“ nömrəsi vasitəsi ilə aparılır. Qeydiyyatı tarixləri və rüsumunu isə bu dəfə ÖSYM açıqlayır. TUS 2 mərhələdən ibarətdir. I mərhələdə təməl, II-də isə klinik fənlərdən test tapşırıqları təqdim olunur. Hər iki mərhələ üçün ayrı-ayrılıqda 2 saat yarım vaxt verilir. İmtahan 120-i təməl,120-i isə kliniki olmaqla, 240 sualdan ibarətdir.
Türkiyədə Diş Həkimliyi təhsili aldıqdan sonra bir çox şansınız var. Təhsilinizi akademik olaraq PhD dərəcəsinə yüksəldə və/yaxud klinik olaraq müxtəlif sahələrdə ixtisaslaşa bilərsiniz. Türkiyədən olan stomatologiya üzrə Phd dərəcəsi sizə dünyanın istənilən universitetində müəllim kimi işləməyə və dərs deməyə imkan verə bilər.
Türk Diplomu ilə Türkiyədə və ya xaricdə dövlət xəstəxanalarında və özəl xəstəxanalarda işləmək də mümkündür. Xaricdə işləmək istəyirsinizsə, ölkələrdə Stomatologiya Palatasında qeydiyyatdan keçməli və onların göstərişlərinə əməl etməlisiniz. Türkiyə üçün də Türkiyə Diş Həkimliyi Palatasına qeydiyyatdan keçmək lazımdır.
Türkiyədə Stomatologiya Rezidenti olmaq üçün xaricilər üçün türk və ya ingilis dilindən DUS imtahanı verməlisiniz. Bu mərkəzi imtahan stomatologiya üzrə ixtisaslaşmaq və ya rezidentura dərəcəsinə sahib olmaq istəyən hər kəs üçün hökumət tərəfindən keçirilir.
Tibbi ixtisas hazırlığı nəticəsində universitetlərə yerləşdirilən rezidentlər təlimin sonunda mütəxəssis həkim olurlar. Müxtəlif fakültələri bitirmiş mütəxəssis həkimlər alt sahə üzrə ixtisas hazırlığı keçirə bilərlər. Kiçik ixtisas təhsili almaq üçün kiçik filialın bağlı olduğu əsas sahə üzrə mütəxəssis olmaq lazımdır. Kiçik İxtisas Hazırlığı İmtahanı (YDUS) ÖSYM tərəfindən ildə bir dəfə Ankarada keçirilir
Hər bir namizəd öz sahəsinə uyğun imtahan verir və imtahan metodu dəyişir. Bu sahələr:
Açıq suallarla imtahan keçirən filiallar:
Rezidentura tibb təhsili üzrə proqramlarda keçirilən əsas dərslər
Türkiyədə tibb üzrə PhD proqramlarında tələbələr adətən tibb sahəsində ixtisaslaşmış tədqiqat sahələrinə diqqət yetirirlər. Bu proqramlarda tədris olunan əsas fənlərdən bəziləri aşağıdakıları əhatə edə bilər:
Beynəlxalq tələbələr Türkiyədə tibb təhsili ala bilmək üçün müəyyən şərtlərə cavab verməlidirlər. Bu mənada universitetlərin tələbləri fərqli ola bilər. Bununla belə, dil biliyi bir çox universitetlər üçün tələblərdən biridir. Əgər beynəlxalq tələbələr ingilis dilində təhsil alacaqlarsa, IELTS və ya TOEFL imtahanlarından hər hansı birini verərək dil biliklərini sübut etməlidirlər. Bəzi universitetlər dil biliklərini yoxlamaq üçün daxili imtahan da keçirə bilər.
Akademik səriştə baxımından YÖS lazımdır. YÖS Xarici Tələbə İmtahanı deməkdir. Daha əvvəl ÖSYM tərəfindən mərkəzi imtahan olaraq idarə edilən YÖS; 2010-cu ildən universitetlərdə tətbiq edilir. Bu mənada sual növləri, imtahan vaxtları və bal hesablama üsulları dəyişə bilər. Bəzi universitetlər; Türkiyədə tibb təhsili almaq istəyən tələbələr SAT və ya ACT kimi imtahanlara müraciət edə bilərlər. Hər universitet Xarici Tələbə İmtahanı tətbiq etməyi üstün tutmur. Bu səbəbdən də müraciət edəcəyiniz universitetlərin qəbul meyarlarını diqqətlə araşdırmaq lazımdır.
Türkiyədə tibb fakültəsi kvotaları beynəlxalq tələbə namizədlər üçün məhduddur… Bu mənada namizədlərin imtahan ballarının və qiymət ortalamalarının yüksək olması vacibdir. Dövlət universitetlərinin beynəlxalq tələbələr üçün kvotaları ümumiyyətlə; 2 ilə 20 arasında dəyişir. Vakıf universitetlərinə gəlincə, kvotaların daha geniş olduğu məlumdur.
Ümumi olaraq Türkiyədə təhsil almaq üçün əsasən TR-YÖS (Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı) imatahını vermək lazım gəlir. Tibb təhsili də bu qaydaya şamil edilir. Qeyd edim ki, TR-YÖS imtahanı tibbdə bakalavr, yəni ilkin pillə təhsili üçün lazımdır. Türkiyə üzrə TR-YÖS imtahanının ümumi bir sistemi yoxdur. Hər universitet ya özü bu imtahanı keçirir, ya da başqa universitetlərin keçirdiyi imtahanların nəticələrini qəbul edir. Vahid bir sistem olmadığı üçün də imtahanların bəlli bir tarixi olmur. İmtahanlar adətən fevral və ya mart ayında başlayır və iyula qədər davam edir. Hətta bəzi universietlər namizədləri dəyərləndirərkən imatahan nəticələri ilə yanaşı onların orta məktəbdəki qiymət ortalamasını da nəzərə alır. Ətraflı məlumatları, müraciət üçün lazım olan sənədləri, imtahanın keçiriləcəyi tarixi universitetlərin saytlarından əldə etmək mümkün olur. Adətən hər universitet üzrə yerlərin sayı 20-dən çox olmur.
Ümumiyyətlə, xaricdə sağlamlıq və tibb təhsili tələbələrə xaricdə işləmək üçün geniş tibbi karyera variantları təklif edir. Misal üçün; Tibb fakültəsini bitirənlərin əksəriyyəti xəstəxanalarda xəstələrin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olan həkim və cərrahlar olsa da, bəzi tibb dərəcələrini bitirənlər daha çox sahənin elmi tərəfinə diqqət yetirməyə və tədqiqat mərkəzində və ya universitet laboratoriyalarında, xəstəliklərin səbəblərini araşdırmağa meyllidirlər. xərçəng, süni əzalar, əczaçılıq kimi. Siz özünüzü qarşılıqlı təsirlər və viruslar üzrə qlobal araşdırmada tapa bilərsiniz.
Eyni zamanda, tibb sahələri sizin tibbi biliklərinizi yeni sahə ilə birləşdirərək tibb hüququ, tibbi jurnalistika, səhiyyə administratoru, sağlamlıq siyasəti və s. kimi müxtəlif karyera seçimlərini əhatə edir. İxtisas sahələrinə uyğun olaraq xaricdə işləmək üçün tibb sahəsində sağlamlıq peşələri və peşələri aşağıdakılardır:
Sağlamlıq və tibb sahəsində karyera qurmaq üçün bir çox yaxşı səbəb tapa bilərsiniz. Bu, təkcə ən yüksək maaşlı peşə deyil, həm də növbəti illərdə getdikcə artan məşğulluq sektoru və xaricdə sabit iş imkanları ilə populyarlığını artırır. Bu gün dünyada ən çox qazanan səhiyyə peşələri və tibb sənayesində ən yaxşı vəzifələr və orta illik maaşlar ABŞ-dadır. Biz bunu News & World Report-un açıqladığı məlumatlara əsasən təşkil etdik. Yeri gəlmişkən, Tibb Məktəbi Məzunları üçün Yüksək Ödənişli Peşələr haqqında daha çox məlumat bələdçimizdə var.
| Anestezioloq | 331 190 dollar |
| Cərrah | 208.000 dollar |
| Ortodontist | 158 940 dollar |
| Pediatr | 172 650 dollar |
| Əczaçı | 128,710 dollar |
| Optometrist | 124,300 dollar |
| Baytar | 100 370 dollar |
| Fizioterapevt | 95 620 dollar |
Mənbə: https://www.kaptest.com/study/mcat/doctor-salaries-by-specialty/
Emil Ramazanov: Emil İstanbul Medipol Universitetində Tibb üzrə bakalavr təhsili alan azərbaycanlı tələbədir. Emil uşaqlıqdan diş həkimliyinə və başqalarına kömək etməyə həvəslidir. O, nüfuzlu stomatoloji proqramı və ən müasir imkanlarına görə İstanbul Universitetini seçdi. Diş həkimi tələbəsi olaraq Emilin təcrübəsi həm çətin, həm də faydalı olub. O, uzun saatlarını mühazirələrdə, laboratoriyalarda və klinikalarda keçirir, ağız anatomiyası, diş prosedurları və xəstələrə qulluq haqqında öyrənir.
Günel Xəlilzadə: Günel Ankarada Hacettepe Universitetində tibb təhsili alan tələbədir. O, Hacettepe Universitetinin stomatologiya sahəsindəki tanınmış fakültəsi və tədqiqat imkanlarına görə cəlb edilib. Günelin Türkiyədə beynəlxalq tələbə kimi təcrübəsi zənginləşir. O, müxtəlif fonlardan və mədəniyyətlərdən olan tələbələrlə ünsiyyətdə olduğu Hacettepe Universitetindəki multikultural mühiti yüksək qiymətləndirir.
Turkiyede Magistr Tehsili
Turkiyede Attestatla Tehsil
Turkiyede Bakalavr Tehsili
Turkiyede Huquq Tehsili
Turkiyede Qrafik Dizayn Tehsili
Türkiyənin Ən yaxşı Özəl Universitetləri
Türkiyədə Təhsil Almazdan Öncə Nəzərə Alınmalı Məqamları
Türkiyədə ən Presitijli Təhsil Proqramları
Türkiyədə Könüllülük Fəaliyyəti İmkanları
Türkiyədə Qiyabi Təhsil
Azərbaycanda Tanınan Türkiyə Universitetləri
Azərbaycanlı Tələbələrin Türkiyədə üstünlük verdiyi İxtisaslar
Turkiyede Tehsil Qiymetleri
Kollec Diplomu İlə Türkiyədə Təhsil
Türkiyə Universitetlərinin Reytinqi
Türkiyə universitetlərində illik təhsil haqqı qiymətləri qəbul olmaq istədiyiniz universitetin statusundan asılı olaraq, 500-1000 manat arasında dəyişir. Bundan əlavə, illik təhsil haqqını isə iki hissəyə bölüb 6 aydan bir də ödəyə bilərsiniz.
335-604 tl yəni 100-180 manat arasında dəyişir.
Avtobusla gediş haqqı 60-70 dollar yəni 100-120manat arasında dəyişir.
Bu qəbul olmaq istədiyiniz universitetin tələb etdiyi imtahan nəticəsindən asılı olaraq dəyişir.
Bəzi universitetlərdə 50-70% endirim əldə edə bilərsiniz, lakin yaşayış xərclərinizi özünüz qarşılayırsınız.
Nihad Əsgərli
Pamukkale Üniversitesi – Hukuk
Hüseynova Gülnarə
Atatürk Üniversitesi – Kamu Yönetimi
Nihad Ənsərli
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Niyazəliyeva Fatimə
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi – İnsan Kaynakları
O zaman bizə müraciət etməkdən çəkinməyin!
Türkiyədə Təhsil haqqında məlumatlar
