Türkiyədə mühəndislik təhsili, yüksək keyfiyyətli akademik proqramlar və müasir texnologiyalarla təchiz edilmiş universitetlər tərəfindən təqdim olunur. Türkiyənin mühəndislik universitetləri, geniş spektrda ixtisaslar üzrə bakalavr və magistr proqramları təklif edir, o cümlədən elektronika, elektrik, maşınqayırma, kompüter mühəndisliyi və daha çox. Mühəndislik proqramları, tələbələrə nəzəri biliklər və praktik təcrübə qazandırmaq üçün laboratoriyalar, araşdırma mərkəzləri və sənaye əməkdaşlıqları ilə dəstəklənir.
Türkiyədə mühəndislik təhsili alarkən tələbələr, qlobal mühəndislik standartlarına uyğun təhsil alırlar və beynəlxalq akkreditasiya proqramlarına uyğun olan kurikulumlarla qarşılaşırlar. Ölkənin aparıcı universitetləri, tələbələrə geniş təcrübə imkanları təklif edir, bu da onların həm yerli, həm də qlobal əmək bazarlarında rəqabətə davamlı olmalarını təmin edir. Ayrıca, Türkiyədə təhsil, mədəni müxtəliflik və zəngin tarixə malik olan bir mühitdə baş verir, bu da tələbələrin şəxsi və peşəkar inkişafına əlavə dəyər qatır.
Niyə mühəndislik ixtisası
Sənayeləşmə dövrü ilə birlikdə sosial, iqtisadi və mühəndislik sahələri ön plana çıxdı. Müasir dünyada gedən tərəqqi mühəndislik sahəsində böyük dəyişikliklərə səbəb olur. Mexanizasiyanın inkişaf etdiyi cəmiyyətlərdə karyera planlaması da bu istiqamətdə irəliləyir. Bu səbəbdən mühəndislik fakültələri müasir dünyada ən populyar ixtisaslardan birinə çevrilib. Xaricdə mühəndislik təhsili də getdikcə adi hala çevrilir. Bunun səbəbləri;
Mühəndislik fakültəsi laboratoriya və təhsil imkanları baxımından xaricdə təhsil almaq istəyən tələbələr üçün sərfəli olur. Üzərində çalışacaqları layihələr üçün uyğun texniki imkanlara daha asan çatacaq və beləliklə, texnoloji inkişafları daha yaxından izləmək imkanı əldə edəcəklər. Universitetlərdəki laboratoriyalarda qabaqcıl infrastrukturun olması tələbələri mühəndislik təhsilində qabaqcıl səviyyəyə aparacaq.
Bundan əlavə, tələbələrin məhsuldar mühəndis olmaları üçün kurslar praktiki şəkildə verilir və tələbələrlə texnologiya arasında əlaqə artıq abstrakt deyil, təkbətək əlaqə qurulur. Bu yolla tələbə xaricdə nə, necə və niyə etdiyini bilərək təhsilini davam etdirir. Elm və təhsil daha yüksək səviyyədə olduğu üçün xaricdə təhsil daha yüksək səviyyədə peşəkar və şəxsi inkişafa töhfə verəcəyi üçün tövsiyə olunur. Avropa məktəblərində fərdi inkişaf üçün hər cür imkanlar mümkün olacağından, peşəkar və fərdi həyat üçün daha güclü təməl qoyula bilər.
Bizim Xidmətlərimiz
Türkiyədə mühəndislik üzrə ən yaxşı universitet və proqramlar
Universitet |
Proqramlar |
Təhsil Haqqı (illik) |
Dili |
Boğaziçi Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Maşınqayırma Mühəndisliyi, Kompüter Mühəndisliyi |
1,000 – 2,000 USD |
İngilis |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) |
İnşaat Mühəndisliyi, Kimya Mühəndisliyi, Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Maşınqayırma Mühəndisliyi |
2,500 – 4,500 USD |
İngilis |
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) |
Kompüter Mühəndisliyi, İnşaat Mühəndisliyi, Kimya Mühəndisliyi, Maşınqayırma Mühəndisliyi |
1,500 – 3,000 USD |
İngilis/Türk |
Koç Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Kompüter Mühəndisliyi, Sənaye Mühəndisliyi |
20,000 – 25,000 USD |
İngilis |
Sabancı Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Kompüter Mühəndisliyi, Maşınqayırma Mühəndisliyi |
18,000 – 23,000 USD |
İngilis |
Bilkent Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Kompüter Mühəndisliyi, Sənaye Mühəndisliyi |
15,000 – 20,000 USD |
İngilis |
Hacettepe Universiteti |
Biomedikal Mühəndislik, Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi, Maşınqayırma Mühəndisliyi |
1,000 – 2,500 USD |
Türk |
Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/
Türkiyədə mühəndislik üzrə bakalavr təhsili
Türkiyədə mühəndislik üzrə bakalavr təhsili almaq üçün tələbələr bir neçə mərhələdən keçməlidirlər. Əsasən, tələbələr yerli tələbədirlərsə, YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) adlanan milli qəbul imtahanından keçməlidirlər. Bu imtahanda yüksək nəticə əldə edən tələbələr istədikləri mühəndislik fakültələrinə qəbul olmaq üçün müraciət edə bilərlər. Xarici tələbələr üçün isə SAT, ACT və ya universitetlərin özləri tərəfindən keçirilən qəbul imtahanları kimi beynəlxalq imtahanlardan keçmək tələb oluna bilər.
Bundan əlavə, bəzi universitetlər TOEFL və ya IELTS kimi İngilis dili imtahanlarından da tələbələrdən nəticələr tələb edə bilər. Tələbələrin əvvəlki təhsil dövründəki akademik göstəriciləri, tövsiyə məktubları və motivasiya məktubları da qəbul prosesində nəzərə alınır. Nüfuzlu universitetlərdə təhsil almaq üçün rəqabət yüksək olduğundan, tələbələrin yaxşı akademik göstəricilərə malik olması və qəbul imtahanlarında yüksək bal toplaması vacibdir.
Mühəndislik universitetləri
Aşağıda Türkiyədə mühəndislik üzrə təhsil verən bəzi aparıcı universitetlər haqqında məlumatları cədvəl şəklində təqdim edirəm:
Universitet |
Reytinqi |
Təhsil Haqqı (illik) |
Şəhər |
Dövlət/Özəl |
Azərbaycanda Diplomun Tanınması |
Boğaziçi Universiteti |
1 |
1,000 – 2,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) |
2 |
2,500 – 4,500 USD |
Ankara |
Dövlət |
Bəli |
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) |
3 |
1,500 – 3,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Koç Universiteti |
4 |
20,000 – 25,000 USD |
İstanbul |
Özəl |
Bəli |
Sabancı Universiteti |
5 |
18,000 – 23,000 USD |
İstanbul |
Özəl |
Bəli |
Bilkent Universiteti |
6 |
15,000 – 20,000 USD |
Ankara |
Özəl |
Bəli |
Hacettepe Universiteti |
7 |
1,000 – 2,500 USD |
Ankara |
Dövlət |
Bəli |
Yıldız Teknik Üniversitesi |
8 |
1,000 – 2,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
İstanbul Üniversitesi |
9 |
1,000 – 2,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Ege Universiteti |
10 |
1,000 – 2,000 USD |
İzmir |
Dövlət |
Bəli |
Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/
Bakalavr üzrə mühəndislik proqramları
Universitet |
Proqram |
Təhsil Haqqı (illik) |
Müddəti |
Müraciət Tarixləri |
Boğaziçi Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi |
1,000 – 2,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
|
Maşınqayırma Mühəndisliyi |
1,000 – 2,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) |
İnşaat Mühəndisliyi |
2,500 – 4,500 USD |
4 il |
1 Yanvar – 15 May |
|
Kimya Mühəndisliyi |
2,500 – 4,500 USD |
4 il |
1 Yanvar – 15 May |
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) |
Kompüter Mühəndisliyi |
1,500 – 3,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 31 May |
|
Maşınqayırma Mühəndisliyi |
1,500 – 3,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 31 May |
Koç Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi |
20,000 – 25,000 USD |
4 il |
1 Noyabr – 1 Mart |
|
Kompüter Mühəndisliyi |
20,000 – 25,000 USD |
4 il |
1 Noyabr – 1 Mart |
Sabancı Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi |
18,000 – 23,000 USD |
4 il |
1 Yanvar – 30 Aprel |
|
Maşınqayırma Mühəndisliyi |
18,000 – 23,000 USD |
4 il |
1 Yanvar – 30 Aprel |
Bilkent Universiteti |
Elektrik-Elektronika Mühəndisliyi |
15,000 – 20,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 31 Mart |
|
Sənaye Mühəndisliyi |
15,000 – 20,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 31 Mart |
Hacettepe Universiteti |
Biomedikal Mühəndislik |
1,000 – 2,500 USD |
4 il |
1 Yanvar – 31 May |
|
Maşınqayırma Mühəndisliyi |
1,000 – 2,500 USD |
4 il |
1 Yanvar – 31 May |
Yıldız Teknik Üniversitesi |
Elektrik Mühəndisliyi |
1,000 – 2,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
|
İnşaat Mühəndisliyi |
1,000 – 2,000 USD |
4 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/
Bakalavr mühəndislik ixtisası üzrə keçirilən əsas fənlər
Mühəndislik ixtisası üzrə universitetlərdə keçirilən əsas fənlər geniş bir sahəni əhatə edir. İxtisas sahələri universitetdən universitetə, hətta fakültədən fakültəyə dəyişiklik göstərə bilər. Ancaq mühəndislik ixtisası üzrə əsas fənlər aşağıdakılarla təyin edilə bilər:
- Kimya və Kimya Mühəndisliyi
- Elektrik və Elektronika Mühəndisliyi
- Məkanika və Mühəndislik Məkaniki
- Biomedikal Mühəndisliyi
- Gəmi Mühəndisliyi
- Sivil Mühəndisliyi
- İnşaat Mühəndisliyi
- Bilgisayar Mühəndisliyi
- Texnologiya Mühəndisliyi
- Kimya Texnologiyası
- Bioloji Mühəndisliyi
- Nüvə Mühəndisliyi
- Peyzaj Mühəndisliyi
- Materiallar Mühəndisliyi
- Energetika və Energetika Mühəndisliyi
- Optik Mühəndisliyi
- Hava Mühəndisliyi
- Kimya və Proses Mühəndisliyi
Türkiyədə magistr üzrə mühəndislik təhsili
Türkiyədə magistr üzrə mühəndislik təhsili, tələbələrə daha dərin və ixtisaslaşmış biliklər qazandırmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu proqramlar adətən 2 il davam edir və müxtəlif mühəndislik sahələrində, o cümlədən maşınqayırma, elektrik-elektronika, kompüter mühəndisliyi və daha çox sahələrdə ixtisaslaşma imkanı təqdim edir. Magistr proqramlarına qəbul üçün tələbələr bakalavr dərəcəsinə sahib olmalı və bəzi hallarda GRE, TOEFL və ya universitetlərin öz imtahanlarından keçməlidirlər. Təhsil müddətində tələbələr həm nəzəri, həm də praktiki təlimat alır və tezis yazarak ixtisaslaşmış tədqiqatlar aparırlar. Türkiyədəki aparıcı universitetlər, yüksək keyfiyyətli təhsil və geniş araşdırma imkanları ilə beynəlxalq səviyyədə tanınırlar.
Aşağıda Türkiyədə mühəndislik üzrə magistr təhsili verən bəzi aparıcı universitetlər haqqında məlumatları cədvəl şəklində təqdim edirəm:
Universitet |
Reytinq |
Təhsil Haqqı (illik) |
Şəhər |
Dövlət/Özəl |
Diplomun Azərbaycanda Tanınması |
Boğaziçi Universiteti |
1 |
2,000 – 3,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) |
2 |
3,000 – 5,000 USD |
Ankara |
Dövlət |
Bəli |
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) |
3 |
2,500 – 4,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Koç Universiteti |
4 |
22,000 – 28,000 USD |
İstanbul |
Özəl |
Bəli |
Sabancı Universiteti |
5 |
20,000 – 26,000 USD |
İstanbul |
Özəl |
Bəli |
Bilkent Universiteti |
6 |
18,000 – 24,000 USD |
Ankara |
Özəl |
Bəli |
Hacettepe Universiteti |
7 |
2,000 – 3,500 USD |
Ankara |
Dövlət |
Bəli |
Yıldız Teknik Üniversitesi |
8 |
1,500 – 3,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
İstanbul Üniversitesi |
9 |
1,500 – 3,000 USD |
İstanbul |
Dövlət |
Bəli |
Ege Universiteti |
10 |
1,500 – 3,000 USD |
İzmir |
Dövlət |
Bəli |
Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/
Magistr üzrə mühəndislik proqramları
Universitet |
Təhsil Haqqı (illik) |
Müddəti |
Müraciət Tarixləri |
Boğaziçi Universiteti |
2,000 – 3,000 USD |
2 il |
1 Dekabr – 1 May |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) |
3,000 – 5,000 USD |
2 il |
1 Yanvar – 30 Aprel |
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) |
2,500 – 4,000 USD |
2 il |
1 Yanvar – 31 May |
Koç Universiteti |
22,000 – 28,000 USD |
2 il |
1 Noyabr – 1 Mart |
Sabancı Universiteti |
20,000 – 26,000 USD |
2 il |
1 Yanvar – 30 Aprel |
Bilkent Universiteti |
18,000 – 24,000 USD |
2 il |
1 Dekabr – 31 Mart |
Hacettepe Universiteti |
2,000 – 3,500 USD |
2 il |
1 Yanvar – 31 May |
Yıldız Teknik Üniversitesi |
1,500 – 3,000 USD |
2 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
İstanbul Üniversitesi |
1,500 – 3,000 USD |
2 il |
1 Dekabr – 1 İyun |
Ege Universiteti |
1,500 – 3,000 USD |
2 il |
1 Yanvar – 31 May |
Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/
Mühəndislik üzrə magistr ixtisaslarında keçirilən əsas dərslər
- Mühəndislik riyaziyyatı: Diferensial tənliklər, integral hesab, nəzarət nöqtələri, optimallaşdırma, statistika və eynilərini əhatə edən matəmatik dərsləri.
- İnformatika və Proqramlaşdırma: Proqramlaşdırma dilləri, alqoritmlər, verilənlər strukturları, sətirlərə, və proqramlaşdırma metodları.
- Mühəndislik Fizikası: Mühəndisliklə əlaqədar fizika prinsipləri, optika, elektrik və magnetizm prinsipləri, dalğa mehanikası və eynilərini əhatə edən dərslər.
- Elektrik və Elektronika Mühəndisliyi: Devrələr və sistemlər, elektrik və elektronik cihazlar, elektronika dövrləri və eynilərini öyrənən dərslər.
- Mühəndislik Materialları və İnkişafı: Materiallar elmi, materialların xassələri, materiallardan istifadə ilə bağlı inkişaf dərsləri.
- İnşaat və Sənaye Mühəndisliyi: İnşaat materialları, strukturlar və mənbələri, sənaye proseslər və eynilərini öyrənən dərslər.
- Sistem Mühəndisliyi və İdarəetmə: Kompleks sistemlərin idarə edilməsi, layihə idarəetməsi, qlobal mühəndislik prosesləri və eynilərini əhatə edən dərslər.
- Biomedikal Mühəndisliyi: Təbiəti sistemlər və mühəndislik tətbiqi, tibbi avadanlıqlar, biomedikal işləri tədqiqatları və eynilərini öyrənən dərslər.
Türkiyədə mühəndislik təhsili almaq üçün tələblər
Türkiyədə mühəndislik təhsili almaq üçün ilk növbədə həmin proqramın dil tələbini öyrənmək lazımdır. Bir çox xarici universitetlər ingilis dilində təhsil təklif edir. IELTS və ya TOEFL imtahanlarından birini verməyiniz kifayət edir.
İkinci məqam isə proqramın beynəlxalq imtahan nəticəsi tələbi olub-olmadığını yoxlamaqdır. Bəzi universitetlər tək attestatla qəbul verdiyi halda, bəziləri SAT, ACT, AP, TR-YÖS və s. kimi beynəlxalq imtahanlar tələb edə bilər.
Digər bir tələb isə daxili imtahanlardır. Bəzi Türkiyə universitetlər yuxarıda sadalanan imtahanlarla yanaşı, əlavə onlayn imtahan və ya intervyu da tələb edə bilər.
Mühəndislik ixtisasının iş perspektivləri
Bu gün hər bir istehsalatda və demək olar ki, hər bir şirkətdə mühəndis, yəni işlənmə, layihələndirmə və başqa peşəkar məsələlər sahəsində mühəndis-texniki fəaliyyətlə məşğul olan insan var. Hansımız dünyanın istənilən ölkəsində həmişə iş tapa biləcək tələb olunan mütəxəssis olmağı istəmir?
Mühəndislər həmçinin yaxşı gəlirə ümid edə bilər. Bundan başqa, bu ixtisas həm kollektivdə, həm də özün üçün (yaxşı reputasiya qazandıqdan sonra), eləcə də müxtəlif layihələrin icrası üzrə məsafədən iş imkanları təqdim edir.
Tələb olunan mühəndislik peşəsinin bir neçəsini təqdim edirik:
- Mühəndis-inşaatçı
- Mühəndis-mexanik
- Metallurq
- Texnoloq
- Mühəndis-elektrik
- Telekommunikasiyalar üzrə mütəxəssis
- Elektrotexnik
- Mühəndis-ekoloq
- Cihazqayırma üzrə mütəxəssis
Mühəndislik ixtisasının ortalama maaşı
Ölkə |
Ortalama maaş |
ABŞ |
$70,000 – $120,000 |
Almaniya |
€45,000 – €65,000 |
Birləşmiş Krallıq |
£30,000 – £50,000 |
Kanada |
C$60,000 – C$90,000 |
Avstraliya |
A$70,000 – A$110,000 |
Fransa |
€35,000 – €55,000 |
Yaponiya |
¥5,000,000 – ¥7,000,000 |
Çin |
¥100,000 – ¥200,000 |
Hindistan |
₹400,000 – ₹800,000 |
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
AED 120,000 – AED 200,000 |
Mənbə: https://finance.yahoo.com/news/15-highest-paying-countries-engineers-130458888.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAJ2-jvA7MfLkkOi3qpI_Of-m2Fs16m-2fbCrgLQSllzuekznIyqqnV7IcT5CNr6lgUsrEAn1VYJf8yme_dOZ9uINLZj_3Ya1Q2DMl1SF0LdQjSF4flr1qkFCA_re1Fgg974RAK1H69nEcJAsui6hcPE-LfmUTda6CTnBBuFEywUn
Mühəndislik oxumuş tələbələrin təcrübələri:
Ləman Səfərova: Mən Ləman, hal-hazırda Türkiyənin İstanbul Texniki Universitetində mühəndislik üzrə bakalavr 2-ci kurs tələbəsiyəm. Dərslər çətin olsa da çox maraqlı keçir. Burada mühəndisliyin əsaslarını, alt bölmələrini öyrənir və yeri gəldikdə praktiki biliklər öyrənirəm.
Simran Əlizadə: Hal-hazırda Türkiyənin Marmara Universitetində mühəndislik üzrə 1-ci kursda təhsil alıram. Bakalavr təhsilim kimya mühəndisliyi üzrədir. Universitetə müraciət prosesimi İstanbul Group əməkdaşları ilə etdim. Mənim profilimə uyğun ən münasib universitetləri seçməkdə mənə dəstək oldular.