Skip links

Xaricdə məzuniyyətdən sonra qalma imkanları

Xaricdə təhsil almış tələbələr məzuniyyətdən sonra həmin ölkədə qalmaq üçün müxtəlif imkanlardan yararlana bilərlər. Bu imkanlar ölkədən-ölkəyə fərqlənsə də, ümumiyyətlə bir neçə ümumi yol mövcuddur. Ən geniş yayılmış metodlardan biri iş vizası almaqdır. Tələbələr təhsillərini başa vurduqdan sonra, qazandıqları ixtisas və bacarıqlar əsasında iş taparaq iş vizasına müraciət edə bilərlər. Bir çox ölkə, xarici tələbələrə iş tapmaq üçün müəyyən bir müddət verir, məsələn, ABŞ-da OPT (Optional Practical Training) proqramı və ya Kanada’da PGWP (Post-Graduation Work Permit) kimi. Bu proqramlar tələbələrə məzuniyyətdən sonra bir neçə il müddətində ölkədə qalmaq və işləmək imkanı verir.

Bununla yanaşı, tələbələr sahibkarlıq və ya startap vizalarından da yararlana bilərlər. Bir çox ölkə, innovativ biznes ideyaları olan və ya startap qurmaq istəyən tələbələrə xüsusi vizalar təqdim edir. Bu vizalar, tələbələrə öz işlərini qurmaq və inkişaf etdirmək üçün lazımi şəraiti təmin edir. Məsələn, İngiltərədə Tier 1 (Graduate Entrepreneur) visa və ya Fransa’da French Tech Visa bu cür imkanlar təqdim edir. Sahibkarlıq vizaları vasitəsilə tələbələr, həm öz bizneslərini inkişaf etdirə bilər, həm də ölkədə qalma müddətlərini uzada bilərlər.

Nəhayət, tələbələr təhsilini davam etdirmək üçün ali təhsil müəssisələrində magistratura və ya doktorantura proqramlarına müraciət edərək də qalmaq imkanına malikdirlər. Bu proqramlar vasitəsilə tələbələr həm akademik inkişaflarını davam etdirir, həm də ölkədə qalmaq üçün əlavə vaxt qazanırlar. Akademik proqramlara davam etmək, həmçinin tələbələrə yeni iş imkanları və şəbəkələr qurmaq üçün əlavə şanslar yaradır. Bu yollarla, xaricdə təhsil almış tələbələr məzuniyyətdən sonra da həmin ölkədə yaşamağa və karyeralarını inkişaf etdirməyə davam edə bilərlər.

Məzuniyyətdən sonra iş tapmaq üçün nə qədər vaxt verilir?

Xarici ölkələrdə təhsil almış tələbələrə məzuniyyətdən sonra iş tapmaq üçün verilən vaxt ölkəyə görə dəyişir. Məsələn, ABŞ-da beynəlxalq tələbələrə iş tapmaq və iş vizasına müraciət etmək üçün müəyyən müddət verilir. Bu müddət OPT (Optional Practical Training) proqramı çərçivəsində 12 aydan ibarətdir və STEM (elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat) sahələrində təhsil alan tələbələr üçün bu müddət 24 ay daha uzadıla bilər. Tələbələr bu müddət ərzində iş tapa bilməzlərsə, ABŞ-da qalma icazələri bitir və ölkəni tərk etməlidirlər.

Kanada da beynəlxalq tələbələrə məzuniyyətdən sonra iş tapmaq üçün geniş imkanlar təqdim edir. Post-Graduation Work Permit (PGWP) proqramı çərçivəsində tələbələr təhsillərini başa vurduqdan sonra 3 ilə qədər işləmək icazəsi ala bilərlər. Bu müddət ərzində tələbələr daimi iş tapmağa çalışırlar və daha sonra daimi rezidentura üçün müraciət edə bilərlər. Kanada, tələbələrin iş tapmaq və ölkədə qalmaq üçün kifayət qədər vaxt və imkan yaratmaq məqsədi ilə bu proqramı tətbiq edir. Bu cür proqramlar, tələbələrin təhsil aldıqları ölkədə peşəkar karyeralarını qurmağa və uzun müddət qalmağa imkan verir.

İş olmadan qalma müddətini necə uzada bilərəm?

Xaricdə təhsil aldıqdan sonra iş tapmadan qalma müddətini uzatmağın bir neçə yolu var. İlk növbədə, akademik təhsilinizi davam etdirmək mümkündür. Magistratura və ya doktorantura proqramlarına qəbul olmaqla, tələbələr təhsil vizasını yeniləyə bilərlər. Bu, həm daha çox akademik bilik əldə etmək, həm də həmin ölkədə daha uzun müddət qalmaq üçün yaxşı bir yoldur. Təhsil müddətində, iş imkanlarını araşdırmaq və professional şəbəkəni genişləndirmək üçün əlavə vaxt əldə olunur.

Başqa bir variant sahibkarlıq və ya startap vizasına müraciət etməkdir. Bir çox ölkə, yenilikçi biznes ideyaları olan və ya öz startapını qurmaq istəyən tələbələrə xüsusi vizalar təqdim edir. Bu vizalar, tələbələrə öz işlərini qurmaq və inkişaf etdirmək üçün lazım olan şəraiti təmin edir. Məsələn, İngiltərədə Tier 1 (Graduate Entrepreneur) visa və ya Fransa’da French Tech Visa kimi proqramlar bu cür imkanlar təqdim edir. Sahibkarlıq vizaları vasitəsilə tələbələr, həm öz bizneslərini inkişaf etdirə bilər, həm də ölkədə qalma müddətlərini uzada bilərlər.

Nəhayət, bəzi ölkələr könüllü iş və ya staj proqramları vasitəsilə tələbələrin qalma müddətini uzatma imkanı verir. Bu cür proqramlar, tələbələrə yerli təşkilatlarda və ya beynəlxalq qurumlarda iş təcrübəsi qazanmaq və peşəkar bacarıqlarını inkişaf etdirmək imkanı yaradır. Könüllü iş və ya staj proqramları, iş vizası əldə etmək üçün tələb olunan iş təcrübəsini qazanmaq üçün də əla bir yoldur. Bu variantlar, tələbələrin iş tapmadan da qalma müddətlərini uzatmağa və peşəkar həyatlarına daha yaxşı hazırlanmalarına kömək edir.

Yaşamaq üçün ən yaxşı şəhərlər hansılardır?

Yaşamaq üçün ən yaxşı şəhərlər müxtəlif kriteriyalara görə dəyişir, lakin ümumiyyətlə, yüksək həyat keyfiyyəti, təhlükəsizlik, təhsil və səhiyyə sistemlərinin səviyyəsi, iqtisadi imkanlar və mədəni müxtəliflik kimi faktorlar nəzərə alınır. Aşağıda, bu kriteriyalara əsaslanaraq, yaşamaq üçün ən yaxşı şəhərlərdən bəziləri qeyd olunmuşdur:

Vyana, Avstriya: Vyana, yüksək həyat keyfiyyəti ilə tanınır. Şəhər geniş mədəniyyət və tarixə malikdir, təhlükəsizliyi və mükəmməl ictimai nəqliyyat sistemi ilə seçilir. Həmçinin, təhsil və səhiyyə sahələrində də yüksək səviyyədə xidmətlər təklif edir.

Zürih, İsveçrə: Zürih, iqtisadi stabilliyi və yüksək həyat səviyyəsi ilə məşhurdur. Şəhərdə təmiz hava, gözəl təbiət və güclü ictimai xidmətlər mövcuddur. İstər iş imkanları, istərsə də mədəni həyat baxımından çox zəngindir.

Vancouver, Kanada: Vancouver, gözəl təbiəti, çoxmədəniyyətli mühiti və yüksək həyat keyfiyyəti ilə tanınır. Şəhər, təhsil və səhiyyə sahələrində yüksək səviyyəli xidmətlər təklif edir və təhlükəsiz bir yaşayış mühiti təmin edir.

Sidney, Avstraliya: Sidney, mədəni müxtəliflik, iqtisadi imkanlar və gözəl iqlimi ilə məşhurdur. Şəhərdə yüksək səviyyəli təhsil və səhiyyə xidmətləri mövcuddur və eyni zamanda təhlükəsiz və dinamik bir həyat tərzi təqdim edir.

Tokio, Yaponiya: Tokio, müasir texnologiyalar, geniş iş imkanları və yüksək həyat keyfiyyəti ilə seçilir. Şəhər, çox inkişaf etmiş nəqliyyat sistemi və mədəniyyət həyatının zənginliyi ilə də tanınır. Təhlükəsizlik səviyyəsi və səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyəti də yüksəkdir.

Necə iş tapmaq olar?

İş tapmaq üçün bir neçə əsas addım izlənilməlidir. İlk növbədə, güclü və təsirli bir CV və motivasiya məktubu hazırlamaq vacibdir. CV-də təhsil, iş təcrübəsi, bacarıqlar və əldə edilmiş nailiyyətlər dəqiq və qısa şəkildə qeyd edilməlidir. Motivasiya məktubu isə işə müraciət edilən müəssisənin konkret tələblərinə uyğun olaraq fərdiləşdirilməlidir. Bu sənədlər, işəgötürənlərə müraciət edən şəxsin qabiliyyətləri və məqsədləri haqqında ətraflı məlumat verir.

İkinci olaraq, iş axtarışında müxtəlif platformalardan istifadə etmək lazımdır. Online iş axtarış saytları, sosial şəbəkələr (LinkedIn kimi), iş yarmarkaları və şirkətlərin karyera səhifələri iş tapmaq üçün faydalı resurslardır. Bununla yanaşı, şəbəkələşmə (networking) də iş tapmaqda mühüm rol oynayır. Tanışlar, əvvəlki iş yoldaşları və peşəkar şəbəkələr vasitəsilə iş imkanları haqqında məlumat əldə etmək mümkündür. Bu addımları izləməklə, iş axtaran şəxslər iş bazarındakı imkanları daha yaxşı dəyərləndirə və uyğun iş tapmaq şanslarını artıra bilərlər.

Şərh yazın